HDR TV İçin Format Savaşları Sürüyor

[mehmetkarahanlı]

[h=2]İki farklı format, HDR TV’lerin geleceğini nasıl etkileyecek?[/h]Son yıllarda hayatımıza giren yeni TV teknolojilerinin çoğu için hayal kırıklığı demek büyük ihtimalle doğru bir tabir olacaktır. 3D teknolojisinin ev sineması deneyimine bir katkı sağlamaması, 4K’nın insanları bir türlü cezbetmemesi ve kıvrımlı TV’lerin de aslında gayet gereksiz olması, gelecek TV teknolojilerine heyecanlanmayı zorlaştırıyor.
Ancak 2016 ile birlikte hayatımıza giren HDR TV teknolojisi, diğer teknolojilerin aksine pek çok izleyiciyi cezbedebilecek bir şey sunuyor. Kameralardaki HDR teknolojisinden farklı olan HDR TV, en parlak beyaz ile en koyu siyah arasındaki kontrastı daha vurgulu hale getiriyor. Renkleri daha gerçekçi kılıyor ve görüntüyü genel olarak daha canlı gösteriyor. Bu sebeple doğru uygulandığında, HDR teknolojisi TV’lerin görüntü kalitesinde gözle görülür bir gelişme sağlıyor.
HDR teknolojisinden faydalanmak için hem HDR destekli bir televizyon, hem de HDR içerik gerekiyor. 2016 içinde üretilen çoğu orta ve üst seviye televizyonlar HDR desteğine sahip. Warner Bros, Fox, Netflix gibi büyük içerik üreticileri ise film ve dizilerinin HDR sürümlerini yavaş yavaş piyasaya sürüyor.
Ancak HDR teknolojisinin hızla yaygınlaşmasının önünde çok önemli bir engel var. Aynı geçmişteki HD DVD ve Blu-ray savaşı gibi, HDR için de bir format savaşı sürüyor. Şu anda HDR10 ve Dolby Vision olmak üzere iki farklı HDR formatı kullanılıyor.
Samsung ve Sony gibi TV devleri şimdilik sadece HDR10 için destek sunuyor ve görünürde bu format, film stüdyoları tarafından da sıkça kullanılıyor. Öte yandan LG ise yeni HDR TV modellerinin her iki formatı da destekleyeceğini duyurdu.

	HDR10	Dolby Vision
TV markası	Hisense, LG, Samsung, Sharp, Sony, Vizio	LG, Vizio, TCL
Dijital yayın servisleri	Amazon, Netflix, Ultra (Sony TV’ler)	Amazon, Netflix, Vudu
Hollywood stüdyoları	Fox, Warner Bros., Paramount, Sony, Lionsgate	MGM, Sony, Warner Bros., Universal
Optik medya	4K Blu-ray	Yok

2016 içinde duyurulan neredeyse bütün HDR televizyonlar HDR10 teknolojisini destekliyor. Ayrıca bazı üreticiler yazılım güncellemesi ile 2015 model bazı televizyonlarına da HDR10 desteğini getirdi. Yani HDR10 formatına sahip bir Blu-ray film satın alırsanız, herhangi bir HDR televizyonda rahatlıkla oynatabilirsiniz.
Dolby Vision ise HDR piyasasını bir miktar karıştırıyor. LG, Vizio gibi birkaç markanın seçili modelleri haricinde, yıl içinde duyurulmuş hiçbir HDR TV modeli Dolby Vision desteğine sahip değil. Üstelik üreticiler yazılım güncellemesi ile bu desteği sunamıyor. Dolby Vision desteği için özel bir Dolby çipi kullanmak lazım, bu da sertifika ve lisans ücreti gerekiyor.
[h=3]Piyasada HDR10 Hakimiyeti[/h]Samsung yetkilisi Dan Schinasi, HDR10’u tercih etmelerinin sebebi olarak formatın açık kaynak olmasını ve büyük Hollywood stüdyoları tarafından açıkça desteklenmesini gösteriyor. HDR10’un kişiselleştirilebilir bir format olduğunun altını çizen Schinasi, bu sayede içeriğin her panele özel optimize edilebildiğini belirtti.
HDR10’un açık kaynak avantajı, film stüdyolarını da cezbediyor. 20th Century Fox’un baş teknoloji sorumlusu Hanno Basse, stüdyonun geçmişte sinemalarda Dolby Cinema formatında filmler yayınlamasına rağmen, Blu-ray satışlarında HDR10’u tercih etmelerinin sebebi olarak yine formatın açık kaynak yapısını sebep gösteriyor.

HDR10’un hakimiyeti dijital yayın servislerinde ve 4K Blu-ray disklerde de devam ediyor. Amazon ve Sony Ultra şimdilik sadece HDR10 içerik sunuyor. Geçtiğimiz Şubat ayında satışına başlanan 4K Blu-ray diskler de şimdilik sadece HDR10 TV’lerde oynatılabiliyor. Üstelik Samsung K8500 gibi HDR medya oynatıcıları da henüz Dolby Vision desteğine sahip değil.
Gelecekte 4K Blu-ray diskler ve TV’ler Dolby Vision desteğine kavuşsa bile, HDR10 formatını desteklemeye devam edecekler. Çünkü Blu-ray Disc Association, 4K diskler ve oynatıcılar için HDR10 desteğini zorunlu kılmış.
[h=3]Dijital Servisler[/h]Her ne kadar şimdilik işler Dolby Vision için kötü görünse de, Dolby Vision dijital yayın servisleri alanında HDR10 için halen ciddi bir rakip. Dolby, yıl sonuna kadar bu servislerde 100’den fazla içeriğin Dolby Vision desteğine sahip olacağını öngörüyor. Walmart’ın Vudu servisi şimdiden 40’tan fazla filmi Dolby Vision formatında yayına sunmuş.

Netflix ise hem Dolby Vision, hem de HDR10 formatını destekliyor. Üstelik Netflix, diğer servislerin aksine açık bir şekilde Dolby Vision formatına desteğini belirtiyor ve HDR kütüphanesini genişletmek için Dolby ile birlikte çalışıyor.
[h=3]HDR10 ve Dolby Vision’ı Ayıran En Önemli Fark[/h]HDR10 ile Dolby Vision formatları benzer teknolojileri kullanıyor. Bu teknolojilere TV ekranına görüntünün nasıl çizileceğini belirleyen meta veri da dahil. Ancak sadece Dolby Vision formatına sahip olan içeriklerde meta veri sahneden sahneye, hatta kareden kareye değişebiliyor. HDR10 içeriklerin meta verisi ise sabit olduğu için tek bir çizim yöntemi tüm içerik için kullanılıyor.
Dolby Vision’ın dinamik yapısı, düşük ve orta seviye TV’ler için bu formatı daha cazip kılıyor. Netflix yetkilileri, üst seviye TV’lerde HDR10 ile Dolby Vision formatları arasında ciddi bir fark tespit etmediklerini, ancak düşük ve orta seviye TV’lerde Dolby Vision’ın bariz bir şekilde daha iyi bir görüntü sunduğunu belirtti. Ayrıca Netflix’in her iki formatı destekleyen TV’lere Dolby Vision formatlı içeriği sunacağı da belirtildi.
Amazon da pek çok özel içeriğini her iki formatta sunmayı planlıyor. The Man In The High Castle gibi popüler Amazon dizileri kısa süre içinde her iki HDR formatına uygun hale getirilecek. Amazon’un dijital video servisinin başındaki isim Jim Freeman, hangi formatın hangi TV’ye uygun olduğunu belirlemek için çeşitli testler yapıldığını ve bu sayede her HDR TV sahibi kullanıcıya en iyi HDR içerik deneyiminin sunulacağını belirtti.
[h=3]Samsung ve Sony’nin Dezavantajı[/h]HDR içerikler şimdilik HDR10 formatının hakimiyetinde görünüyor. Netflix gibi dijital servisler ile Dolby Vision varlığını korusa da, yakın gelecekte HDR10’u mağlup etmesi pek mümkün değil. Bu sebeple TV üreticilerinin HDR10’a yönelmesi gayet anlaşılabilir bir durum. Ancak Samsung ve Sony’nin sadece HDR10’a destek sunması gelecekte iki firmanın da başını ağrıtabilir.
Yukarıda belirttiğimiz gibi Dolby Vision destekli içeriklerin sayısı her geçen gün artıyor. Fiziksel medyalarda HDR10 desteği zorunluluğu olsa da, dijital servisler Dolby Vision’a özel içerikler için kapıyı açık bırakmış. Yani yakın gelecekte Netflix gibi servislerin bazı içeriklerini sadece Dolby Vision formatında sunduğunu görebiliriz. Bu tip senaryolarda hiçbir şekilde Dolby Vision’ı desteklemeyen Samsung ve Sony, her iki formatı da destekleyen LG gibi rakiplerine karşı ciddi dezavantaja düşecektir.
Elbette Samsung ve Sony gelecekteki modellerinde Dolby Vision desteğini sunabilir. Ancak yukarıda belirttiğimiz gibi, Dolby Vision formatı yazılım güncellemesi ile var olan TV’lere kazandırılabilecek bir özellik değil. Yani 2016 içinde HDR destekli bir Samsung veya Sony televizyon alanlar, gelecekte Dolby Vision formatlı içeriklerden faydalanamayacak.
HDR10 çoğunlukla kullanıcılara kaliteli bir HDR deneyimi sunacaktır. Üstelik fiziksel medya söz konusu olduğunda HDR10 formatlı içeriklerde bir eksiklik hissedilmeyecektir. Ancak 2016 içinde bir HDR TV satın almayı planlıyorsanız, her iki formatı destekleyen bir TV satın almak en güvenli tercihlerden biri olacaktır.

 

[mehmetkarahanlı]

[h=2]LG’nin HDR destekli yeni nesil OLED TV’leri ülkemizde satışta.[/h]Avrupa Görüntü ve Ses Birliği (EISA) tarafından bu yıl Avrupa’nın En Üst Teknolojiye Sahip TV’si ödülünü kazanan yeni LG OLED TV serisinin en üst ürünü OLEDG6V modeli üstün görüntü kalitesi, kusursuz siyahı ve HDR özellikleri ile daha önce görmediğiniz kalitede bir TV izleme deneyimi sunuyor.
[h=3]OLED HDR[/h]Yıldızlı bir geceyi bir de yeni LG OLED TV’de izlemek ister misiniz? Normalde LCD TV’lerde bulanık gözüken yıldızlar bu kez OLED HDR özelliği ile net bir şekilde görülebilir olacak.
LG OLED TV’nin High Dynamic Range (HDR) teknolojisi daima kusursuz siyahın içindeki gerçek görüntülere odaklanıyor. Böylece izlediğiniz sahne karanlık da olsa aydınlık da olsa renk ve parlaklık kaybı yaşanmıyor.
[h=3]Dolby Vision™ HDR desteği Türkiye’de sadece LG TV’lerde[/h]LG’nin Ultra HD Premium sertifikasyonuna sahip 2016 OLED TV serisi sektör standardı haline gelen iki HDR formatını (Ultra HD Alliance’ın (UHDA) desteklediği HDR10’un yanı sıra büyük stüdyolar ve hizmet sağlayıcılar tarafından benimsenen ve global bir tanınırlığa sahip olan Dolby Vision™) da destekliyor.
Piyasada bulunan iki çeşit HDR içeriğinden birincisi, UHD Alliance tarafından benimsenen ve en çok bilinen format olan HDR10. Bu format ağırlıklı olarak elektronik üreticileri ile içerik dağıtan ve üreten şirketler tarafından tercih ediliyor. Diğer taraftan Warner Bros, Disney gibi Hollywood’un büyük stüdyoları Netflix gibi içerik sağlayıcıları tarafından tercih edilen Dolby Vision™ sadece bu formatı destekleyen TV’lerde deneyimlenebiliyor.
[h=3]Picture-on-Glass[/h]OLED65G6V modeli sadece teknolojisi ile değil, tasarımıyla da görsel bir şölen sunuyor. Ultra-ince OLED paneli ilk kez şeffaf bir cam tabaka ile birleştiriliyor. Sonuç: Çarpıcı tasarım kusursuz görüntü kalitesiyle buluşuyor.
LG’nin yeni nesil G6 OLED TV’si neredeyse cam inceliğinde.[h=3]Kusursuz Ses[/h]OLED65G6V’yi ayakta tutan şık tasarımlı standı entegre bir Sound Bar hoparlör ile birlikte geliyor. Sound Bar, sağladığı kusursuz ses ile TV deneyiminizi en üst noktaya taşıyor. Ayrıca dünyanın en önemli ses üreticilerinden harman/kardon® tarafından geliştirilen ses teknolojisine sahip bu model size daha önce duymadığınız sıra dışı bir ses kalitesini deneyimletiyor.
[h=3]Bağımsız Aydınlatılan Pikseller[/h]OLED65G6V’nin bağımsız olarak aydınlatılan OLED pikselleri ortak bir ışık veya araca gereksinim duymuyor. Böylece pikseller birbirlerinden tamamen bağımsız olarak çalışıyor ve kendi parlaklıklarını kontrol etmeleri sağlanıyor. Bu sayede kusursuz siyahın içinde gerçek derinlik, tonlar ve mükemmel kontrast oluşuyor.
[h=3]Kusursuz Renkler[/h]10 bitlik paneller ve 10 bit işlem gücü ile LG OLED TV 1 milyardan fazla renk varyasyonu işleyebiliyor. Bu genişletilmiş renk skalası dijital sinema endüstrisinin kullandığı Digital Cinema Initiative’in (DCI) renk standartının %99’unu destekliyor. Bu nedenle Ridley Scott, Francis Ford Copolla gibi Oscar ödüllü yönetmenler vermek istedikleri görüntüyü tam anlamıyla gösteren LG OLED TV’yi diğer ürünlerin çok üstünde olarak değerlendiriyor. LG OLED TV’nin başka bir eşsiz özelliği ise geniş görüş açılarında bile odanın neresinde oturulursa oturulsun, herkese aynı benzersiz renk ve netlikte görüntü sağlaması. Ancak, doğrudan ekranı görmeyince renk kaybı ve düşük kontrast problemi yaşatan birçok LCD TV için benzer şeyler söylenemiyor.
OLED65G6V modeli dışında 2016 LG OLED TV serisinde ayrıca 65 ve 55 inç seçenekleriyle E6 ve C6 modelleri bulunuyor.
[h=3]Editörün Notu[/h]LG’nin yeni nesil OLED TV’lerini bizzat deneyimledik ve kafamızdaki OLED ile ilgili sorulararı LG’ye ilettik. Bu soruların başında uzun süreli kullanımlarda OLED panellerde oluşabilecek ghosting veya piksel yanması durumu yer alıyordu. LG bunun için TV kapalıyken arka planda pikselleri tazeleyen bir teknoloji geliştirmiş. Bu sayede TV’nizi kullanmadığınız zamanlarda yazılım arka planda panelin ömrünü uzatmak ve yanmaların önüne geçmek için gerekli işlemleri otomatik olarak gerçekleştiriyor.
Üstünde durduğumuz bir başka nokta da TV’nin “akıllı” yanı oldu. LG burada WebOS 3.0 kullanıyor. Bu yazılım var olan birçok modele de güncelleme ile sunuluyor. WebOS 3.0 kolay kullanılabilen bir arayüze sahip. Kumandayı elinize aldığınızda da ekrandaki fare imlecini gayet hızlı bir biçimde hareket ettirip istediğiniz menüye kolayca erişebiliyorsunuz.
Kullandığımız G6 modelinde bunlara ek olarak AC destekli WiFi ve daha gelişmiş Bluetooth desteği de mevcuttu. Bu sayede farklı cihazları kolayca LG TV’nize bağlayabiliyorsunuz. Yine desteklenen HDMI-CEC teknolojisi sayesinde HDMI üzerinden bağlı ve bu protokolü destekleyen cihazları doğrudan TV üzerinden kontrol edebiliyorsunuz.
Medya oynatma konusunda da artık neredeyse bütün standartlar destekleniyor. Bu bağlamda filmlerinizin AC3 veya DTS ses parçasına sahip olması bir sorun teşkil etmiyor. İzlediğiniz yayınları kaydetme konusunda ise telif hakları dolayısı ile kısıtlamalar mevcut. Bu da her TV’nin kendi kaydettiği yayınları sadece kendi açabildiği anlamına geliyor.
Son olarak 4K destekli konsolların yaklaşması ve PC’lerin de 4K oyun deneyimine hazırlanmasından dolayı TV’nin giriş gecikmesi (Input Lag) değerini merak ettiğimizi belirttik. LG burada 0.1ms tepki süresi bilgisini vermesine rağmen giriş gecikmesi konusunda herhangi bir bilgi vermedi. Ürün eğer ofisimize konuk olursa bu değeri ölçüp 4K oyun testleri de yapacağımızı belirtmek isteriz.