Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz.. Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
İşlemci, ekran kartı ve bellek gibi bileşenleri normalden daha yüksek hızda çalıştırmak anlamına gelen Overclock konusuna değiniyoruz.Konu açılımında detaylara dikkat ediniz
Ekonomik krizin de gelmesiyle bilgisayarımıza yeni parçalara almak yerine var olan parçaların nimetlerinden sonuna kadar yararlanmak hatta bu parçaları iliklerine kadar sömürerek performansımıza performans katmak herhangi bir ek masraf yapmadan gerçekleştirebileceğimiz bir işlem. Fakat Technopat olarak sizleri doğrudan işlemci, ekran kartı, anakart ve RAM gibi bileşenleri zorlamaya davet etmeden önce bu konuda bilinmesi gerekenleri açıklama gereği duyuyoruz. OC yapmadan önce yapılması gerekenler, gerekli araçlar, soğutmanın hazır edilmesi gibi konular aslında overclock’tan bile daha önemli bir yer tutuyor. Zira yüzlerce lira para döktüğünüz pahalı bileşenleri bir iki klavye tuşuna basarak yakmanızı istemeyiz.
Nedir bu OC?
Overclock herhangi bir bileşenin var olan saat frekansını daha yükseğe çıkartarak bu bileşeni daha hızlı çalışmaya zorlamaktır diyebiliriz. Örneğin saat frekansı 2.4 Ghz olan Core 2 Quad Q6600 model bir işlemciyi 3.6 Ghz hızında çalışmaya zorlamak bu işlemciyi over-clock etmek yani var olan saat frekansının üstüne çıkarmaktır. Zaten kelimeden de anlayacağınız gibi “clock”, bileşenin saat frekansını temsil etmektedir. “Over” kelimesi ise “üstünde” manasını taşır. Kısacası anlamsal olarak overclock saat frekans artırımı demektir. Ekran kartları ve RAM’ler için de benzer terim kullanılabilir zira burada da ekran kartının çekirdek frekansının yükseltilmesi yine RAM’lerin de çalışma frekanslarının arttırılması söz konusudur. Faydası ve Zararı
OC işleminin en büyük avantajı -ve tabii ki en büyük yapılma nedeni de- işlemin sonunda kimi zaman %80’lere varan performans artışıdır. Örneğin 25 FPS ile oynadığını bir oyunu ekran kartınızı ve işlemcinizi overclock ettikten sonra artık 35 hatta 40 FPS ile akıcı bir biçimde oynayabilirsiniz. Yine sistemde kullandığınız diğer uygulamalarda gözle görülür bir performans artışı elde edebilirsiniz. Ayrıca bu artışı hesaplamak için SuperPI veya 3DMark gibi test yazılımlarını da kullanabilir ve bu sayede kesin sonucu anında görebilirsiniz. Daha ucuz parçalardan topladığınız bir sistemin, daha pahalı bir sistemden daha fazla performans vermesi hem cebinizi hem de sizi mutlu edecektir. Başarılı bir OC sonucunda duyacağınız haz ise bambaşka bir konu. Yine bu konuda arkadaşlarınıza ve komşularınıza da epeyce hava atabilirsiniz. Maddi açıdan baktığımızda ise paranız cebinizde kalırken, elinizdeki alet ve edevatı kullanarak daha hızlı bir bilgisayara sahip olmanın keyfini çıkarabilirsiniz. Dünya Rekoru kırabilir misiniz onu bilmiyoruz fakat başarırsanız Guinness Rekorlar Kitabı’ndaki yerini de alabilirsiniz. Ayrıca bunun üzerine bir de para ödülü alabilir ve tanınmış firmalarla da sponsorluk anlaşmaları da imzalayabilirsiniz. Bu konuda araştırma yapmak istiyorsanız size Foxconn tarafından işe alınan Shamino ve Kingp1n’den başlamanızı öneriyorum. Overclock genel yanılgının aksine, bilinçli ve dikkatli bir şekilde yapıldığında sisteminize kalıcı zararlar vermeyecektir. Sistemde kullanılan bileşenlerin ömrü hali hazırda belli olduğundan OC işleminin bu bileşenlerin ömrünü kısaltması da aslında pek bir şey değiştirmeyecektir. Fakat bilinçsizce yapılan overclock, başta işlemci olmak üzere, anakart, ekran kartı ve RAM’lere kalıcı hasar verebilir. Üstelik çoğu bileşen ( Bazı firmaların overclock için özel ürettiği bileşenler hariç. Ör: OCZ ) overclock sonucu oluşan hasar yüzünden garanti kapsamı dışında kalabilir. Overclock, yapıldığı bütün bileşenlerin ömrünü az da olsa kısaltır. Artan voltaj ihtiyacı da elektrik faturasına cüzi bir miktarda yansıyacaktır. Yine eğer OC işlemi başarılı olmazsa sistemde siz çalışırken ortaya çıkan mavi ekranlar yüzünden veri kaybı yaşamanız da olasıdır. Bir başka olumsuz yanı ise OC işleminin siz bazen yalancı konumuna düşürmesidir. Şöyle ki: elinizdeki bileşenleri ikinci el piyasasına çıkardığınız zaman alıcılar bileşenin şimdiye kadar OC edilip edilmediğini sorarlar. OC edilen bileşenin ömrü de azalmış olduğu için açıkçası pek tercih edilmez. Bu durumda ya gerçeği söyleyip sizin OC yapan birinin ürünü satın almasını bekleyecek ya da yalan söyleyip ürünü bir an önce elden çıkarmaya bakcaksınız.
İyi Bir Güç Kaynağı: Köfte Kokusu İstemiyorsanız
Overclock’a başlamadan önce sağlam bir güç kaynağı olmazsa olmazlar arasında. Bunun nedeni OC işleminin sistemin var olan güç tüketiminden daha fazla bir güce ihtiyaç duymasıdır. İşlemci, ekran kartı, RAM ve anakart gibi en önemli bileşenlerin hepsinin daha fazla performans vermek için zorlandığı bu durumda sistemin güç tüketimi de kimi zamanlarda 100 Watt birden artacaktır. Bu durumda kalitesiz ve düşük Watt değerine sahip güç kaynakları bozulup sistemi de tehlikeye atabilir. Yine yanlış bir işlem yaptığınızda güç kaynağında var olan aşırı voltaj ve kısa devre korumaları da kasanızdan gelecek olası bir yanmış köfte kokusu da engelleyecektir. Overclock yapılan sistemlerin yaşadığı en büyük sorunlardan biri de kararsızlıktır. Stabilite diye de adlandırdığımız bu durum OC sonrası sistemin takılmadan ve mavi ekran vermeden çalışması anlamına gelir. Böyle bir durumda OC işlemi başarılı olmuştur ve sistem tıkır tıkır çalışır. Burada yine güç kaynağının şehir şebekesindeki voltaj dalgalanmalarını dengeleyerek bunları sisteme en düşük oranda yansıtması da sistemin kararlılığını arttıracaktır. Ayrıca mavi ekranların bir nedeninin de kalitesiz güç kaynakları olduğunu da söylemiş miydim? Yine bu konuda satın aldığınız güç kaynağının ATX v2.2 standartlarına uygun olup olmadığını kontrol edin. Zira yeni standartlara uygun bu güç kaynakları 12V bağlantılarında sistemin ihtiyaç duyduğu gerçek amper değerini vererek OC esnasında oluşacak kararlılık sorunlarının önüne geçiyor. Soğutma: Termal Macun Da Ne Ola?
Overclock yapacak kişiler hâlihazırda iyi bir güç kaynağına sahip oldukları için artık onlar için en önemli konu soğutma olmuştur. OC işlemi bileşenlerin daha çok güç tüketmesi demektir. Örneğin işlemcinizin hızını 2.4 Ghz’ten 3.6 Ghz’e çıkartmak için işlemci çekirdek voltajını 1.35 Volt değerinden 1.50 Volt’a çekmeniz gerekmektedir. Bu da 45 nm üretim teknolojisine sahip bir bileşende voltaj sıçramalarının artması ve doğal olarak da bu sorunun beraberinde artan ısıyı getirmesidir. Oluşan ısıyı yaymanın ve bu sayede engellemenin yolu da hava, su ve diğer sıvı veya gaz soğutma sistemlerinin kullanılması ile mümkündür. Hava soğutma ile birçok standart OC işlemini rahatça gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için işlemcinin stok fanı da kullanılabilir fakat tavsiyemiz Thermaltake, Zalman, OCZ, Noctua veya Gigabyte gibi kaliteli soğutma çözümleri sunan üreticilerin ürünlerini kullanmanızdır. Zira bu ürünler genelde heatpipe diye adlandırılan ısı borusu teknolojisini kullanırlar ve bu fanlarla beraber, işlemci ile fan arasında ısının daha iyi iletilmesini sağlayan, kaliteli termal macunlar gelmektedir. Bu sayede işlemci ile fan arasında oluşan hava boşlukları ortadan kaldırılır ve en ideal soğutma sağlanmış olur. Söz konusu kalitesiz termal macunlarda işlemcinin belli bir bölgesi soğutulmadığında sistemde kararsızlıklar ortaya çıkabilir hatta işlemci yanabilir. Öte yandan stok fanlarda genelde alüminyum soğutma kullanılırken diğer kaliteli fanlarda bakır soğutma kullanılmaktadır. Bakır da ısının iletilmesi için daha ideal bir metal olduğu için etkili bir soğutma sunmaktadır. Yine az önce bahsettiğimiz ısı borularının içinde özel bir gaz madde yer almaktadır. İşlemci ısındığında buhar olan bu gaz madde üste çıkmakta ve üstteki soğuk kısım aşağıya inmektedir. Bu döngü sayesinde işlemcinin daha etkin bir biçimde soğutulması sağlanmaktadır.
1. Önsöz
2. Overclock Nedir? Ne işe Yarar? Nasıl yapılır?
3. İşlemci OverClock Nasıl Yapılır?
4. Cpu Sınırını Nasıl Bulacağız?
5. Ram overclok sınırı nasıl bulucaz?
6. Ekran Kartlarında Overclock Nasıl Yapılır?
7. Soğutma
1. Önsöz Bilgisayar meraklıları her zaman için mevcut sistemlerini biraz dahahızlı ve performanslı çalıştırmayı istemişlerdir.Forumumuzda daoverclock bölümü oldukça ilgi görmektedir.Dolayısıyla overclock işineilgi duyanlar her geçen gün artmaktadır.Bu işe yeni merak saranlarsürekli overclock’un ne olduğunu nasıl yapıldığını sormaktadırlar.Tektek herkese cevap vermek mümkün olmadığından, overclock işine yenibaşlayan yada başlamak isteyipte yeterli bilgi ve tecrübesi olmayanlariçin yararlı olacağını düşündüğüm bu çalışmayı hazırladım.Mümkünolduğunca sade anlatmaya çalıştım.Umarım faydalanılır. Yalnız şunu unutmayalım; overclock, yapan kişinin sorumluluğualtındadır ve doğabilecek sorunlardan dolayı hiç bir şekilde editörlerve site sahipleri sorumlu tutulamaz. 2. Overclock Nedir? Ne işe Yarar? Nasıl yapılır? Overclock Türkçede tam karşılığını birebir bulamasada en uygun “hızaşımı-hız aşırtma”gibi terimlerle ifade edilmektedir.Biz kısacaoverclock’a bir işlemciyi normal çalışma frekansının daha üstünde birfrekansda çalışmaya zorlamak diyebiliriz. Bu ne demektir?Diyelimki elimizde P4 3000 mhz bir işlemcimiz var bizbunu 3200 mhz de çalışmaya zorlar ve başarılı olursak overclock yapmışoluruz.
Peki bunu nasıl yaparız?. Her işlemcinin bir iç frekansı vardır.Frontside bus denilen (kısaca fsb) Türkçe olarak önyüz veri yoludiyebileceğimiz mhz cinsinden bir çalışma frekansı var ve bunun yanındaher işlemcinin bir çarpan kat sayısı vardır (x9 , x10, x15 gibi) ve buçarpan ile fsb hızını çarptığımızda işlemcinin asıl mhz ini bulmuşoluyoruz.Örnek olarak P4 3.0 ghz için bu değer fsb 200×15 olduğundan3000 mhz dir. Şimdi önümüzde toplam mhz i arttırmak için 2 yol bulunduğunu öğrendik. Birinci yol Fsb hızını arttırmak, İkinci yol çarpan kat sayısını arttırmak suretiyle toplam mhz iarttırmaktır.Şimdi biz bu iki değerden fsb yada çarpan hangisiniarttırırsak arttıralım elde ettiğimiz mhz değeri yükselecektir.Yanioverclock yapmış olacağız.Malesef intel işlemcilerin genellikleçarpanları kilitli olduğu için bu değerle oynama yapılamıyor ve buyüzden iş sadece fsb hızını artırmaya kalıyor.Amd işlemcilerde durumdaha farklı, çoğunlukla çarpanları açık oluyor yada bazı yöntemlerlekilitli olsalar bile açılabiliyorlar.Bu durumda her iki değerledeoynama imkanı doğduğu için daha esnek overclock imkanımız olabiliyoramd işlemcilerde.Aslında şunuda unutmamakta fayda var.Her ne kadarçarpanlarla oynama çeşitliliğimiz olsa bile overclockta en yüksekperformansın fsb hızını arttırmakla elde edilebileceğiniunutmayın.Nedeni ise yüksek fsb hızlarında buna bağlı olarak,bellekdenetleyicisi, depolama aygıtları denetleyicileri ve AGP/PCI saathızları da artar.Tabi AGP/PCI saat hızları yüksek overclocklarda sorunçıkarabildiği için stabilite için modern anakartlara bu hızı sabitlemeözelliği ilave edilmiştir. Şimdi adım adım overclock yapmaya başlayalım. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki overclock için en önce boardumuzun buişe elverişli olarak üretilmiş olması gerekmektedir.Yani overclock içinneler gerekiyorsa her özelliğin mevcut olması gerekiyor.Bu özellikleriaşağıdaki resimlerlede göreceksiniz.Overclock’a niyetlendiysenizöncelikle uygun bir board edinmelisiniz yoksa overclock için doğrudüzgün özellik sunmayan anakartlarla bu işe koyulmak boşuna uğraş vemoral bozukluğu olacaktır.Tabi iş sadece board ile bitmiyor.Overclockiçin buna yatkın birde işlemci bulmamız gerekiyor.Bu iş öylesine ilginçki her işlemcinin overclock perfromansı aynı olmuyor.Üretimtarihleri,üretim yerleri,kodları bir işlemcinin overclock performansınıdeğiştirebiliyor hatta öyleki bazen aynı üretim yer tarih ve kodlarınasahip iki işlemcide bile aynı overclock değerlerineulaşamayabiliyorsunuz.Yan i bu iş öncelikle şans işi tabi ama önceoverclock forumlarında hangi cpu ve kodların overclocka daha yatkınolduğuna dair bilgi edinmekte ve işlemci seçiminide ona göre yapmaktafayda var.
İşlemcimizide seçtikten sonra iş tabiki yine bitmiyor;sırada ramvar.Eğer stabil bir overclock yapmak ve maximum performans almakistiyorsak ramlerimizin kaliteli ve cas gecikmesinin (cl2-cl2,5-cl3gibi.düşük değer daha iyi) mümkün olan en düşük değerlerde olmasıgerekiyor.
Buna ilaveten overclock yapılan parçaların enerji ihtiyaçlarıartacağından mutlaka kaliteli ve en az 400 watt lık bir powersupplyımızın olması gerekiyor.
Tabi son olarak en önemli konu soğutma.Overclock edilen sistemimiz dahafazla ısınacağı için (en başta cpu) çok daha iyi bir soğutmaya sahipolmamız gerekiyor.
Aslına bakarsak overclock işi oldukça pahalı ve riskli birhadisedir.Farkındaysanız sözünü ettiğim tüm enstrümanlar normallerindendaha pahalı olan şeyler.Her şeyin iyisini almak durumunda olduğumuzdanbu iş haliyle pahalıya gelecektir.(Tabi bazen umulmadık uygun fiyatlıürünlerede denk gelerek ucuza mal etmek de mümkün) Elbette pahalıdonanımlarımızın zarar görme riskide vardır her zaman için. Riskli ve pahalı,peki o zaman niçin overclock yapıyoruz? Bu soruya verilecek en kısa ve öz cevap hazdır,ihtirasdır.İnsanı bir kere sardımı kolay kolay kurtulmak mümkün değildir 3. İşlemci OverClock Nasıl Yapılır? Overclock için öncelikle boardumuzun biosu dediğimiz temelayaralamaların bulunduğu kısma girmemiz gerekiyor. (Her ne kadarwindows üzerinden de overclock yapma imkanı olsada sağlamoverclockcular tarafından tercih edilen bir tarz olmadığından o konuyahiç girmeyeceğim)
Pc açılırken del tuşuna basarak biosa girilir.Ben yaygın olduğu içini865 çipsete sahip kendimde kullandığım abit AI7 nin biosundan örnekverceğim.
Diğer boardlarda üç aşağı beş yukarı aynı gibidir. Abitin meşhur soft menüsünden cpu,ram,agp frekans ve voltaj ayarlarının bulunduğu en can alıcı bölüme giriyoruz. Üstte görüldüğü gibi default ayarlardaki görünümümüz bu.Tüm değerlerimiz olması gerektiği gibi yani default. Bize default değerler lazım olmadığı için “cpu operatingspeed”seçeneğini “user defined”yapıyoruz ki cpu fsb ,cpu:ram oranı veagp/pci ayarları açık hale gelsin. Çünkü bu değerlerle oynayarakoverclock yapacağız. Öncelikle fsb miktarını biraz arttırıyoruz ben 200 mhz den 250 yeçıkardım ama cpu ma güvendiğim için direkt bu değeri denedim. Siz azarazar arttırmayı deneyin aceleci olmayın. Mesela önce 210 mhz e çıkarınsonra 220 ye.
Dikkatinizi çektiyse ben cpu:ram ratio(oranı) nı 1:1 yaptım bu nedemek? Bu cpu ile ramlerimin 1:1 eşit aynı mhz de senkron çalışacağıanlamına geliyor. Tabi benim ramlerim DDR 566 olduğu için (2x 283 mhz)cpu ile senkron rahatlıkla çalışabilmekte. Eğer sizin elinizde budeğerlerde çalışan ramler yoksa bu değeri düşürmelisiniz.
(Bazı boardlarda bu şekildede yer alabilir cpu:ram oranı sizi şaşırtmasın) Yani eğer DDR 400 ramlere sahipseniz ve ramlerinizin 200 mhz üzerindeçalışamayacağına eminseniz bu oranı yukarıdaki görülen seçeneklerdekigibi 5:4 yapmalısınız ki sistem çakılmasın. Bence önce ramlerleuğraşmak yerine öncelikle işlemcinizin sınırını bulabilmek amacıyla ramoranınızı düşük bir oranda tutun,mesela 3:2 gibi. Bu durumda ramlerdaha düşük değerlerde çalışacağı için cpu sınırını tayin etmenize engelolamayacaklardır.
4. Cpu Sınırını Nasıl Bulacağız? Öncelikle default voltajında mhz olarak gidebildiği yere kadararttıracağız. Her arttırdığımızda pc yi kapatıp açıp stabilitesini veen önemlisi cpu sıcaklığını kontrol etmelisiniz. Eğer stabilite veısınma sorunu yoksa bu iyi haber demektir yolumuza devam edebiliriz.Tekrar tekrar biosa girip fsb hızını arttırdıktan sonra diyelimkiişlemcimiz artık 240 fsb de çakılmaya stabilliğini kaybetmeye başladı.Ha tabi bunu nasıl anlıyoruz ,stabiliteden kasıt öncelikle fsbarttırırmından sonra windowsa sorunsuz bir biçimde girmesi ve bir kaçbench programıyla sandra,pc mark vs. gibi yapılan testleri başarıylareset,donma vs.olmadan tamamlamasıdır. Bunlardan geçemiyorsa reset yadadonma oluyorsa bu demektir ki cpu muzun default voltajındaki sınırınagelmiş bulunuyoruz. Ne yapacağız?Tekrar biosa giriyoruz. Üstte görüldüğü gibi cpu core voltajını bir miktar arttırmak işeyarıyabilir. Bu stabilitesi bozulan işlemciye yardımcı olabilir. Bunuyaparken azar azar yapmakta fayda var çünkü overclockda en tehlikelihadise voltaj olayıdr,fazla voltaj direkt cpu nuzu götürebilir.İntelişlemcilerde (northwood) 1.7 voltu aşmamanız en doğru yololacaktır.Buna kabaca default voltajın %15 fazlasını aşmamak tadiyebiliriz.
Bu şekilde voltaj arttırımlarıyla stabilite sağlandıktan sonra yenidenfsb arttırımlarına giderek cpu nun çıkabileceği stabil en yüksek değeribuluruz. Bahsettiğim gibi test programlarıyla denedikten sonra en uygundeğeri buluruz. Tabi tekrar ediyorum tüm safhlarda cpu sıcaklığınıkontrol altında bulundurmalısınız. Cpu nuzun default durumdakisıcaklığının %25 den fazla artmamasına dikkat edin. Her ne kadar bazıboardlar sıcaklığı doğru okumasalarda dediğim gibi en doğru yol defaulthalindeki değer ile overclock sonrası değeri%25 ten fazla olmaması.Fazla sıcaklık demek tehlike demek,işlemcinin çok yıpranmasıdemek,stabilitenin bozulması demek olduğunu aklınızdan çıkarmayın.
5. Ram overclok sınırı nasıl bulucaz? Şimdi ramlerin sınırını bulacağız. Bunu önce yukarıda görüldüğü üzerecpu:ram oranıyla oynayarak bulacağız. Eğer ramlerimiz zaten hızlıysaDDR500 ve üzeri zaten pek sorun çıkmayacaktır fakat ramlerimiz DDR 400yada daha düşüğü ise 1:1 cpu/ram oaranını kaldıramayabilir. Bu durumdamecburen ramleri daha düşük bir değerde çalıştırmak zorunda kalacağızmesela 3:2 yada 5:4 gibi. Fakat bu ramlerin sağı solu belli olmuyorbazen oem bir ram alıyorsunuz DDR 400 yada 366 ve normalde budeğerlerde çalışması gerekiyorken sizi şaşırtıyor ve neredeyse DDR 500hızlarında bile çalışabiliyor. Bunu deneyerek bulacaksınız. Aynı cpugibi denediniz ve bir yerden sonra sistem çakıldı. Cpu muzun sınırınıbildiğimiz için cpu dan şüphelenmiyoruz. Cpu voltajını arttırdığımızgibi ram voltajını arttırmakta fayda sağlayabiliyor. Resimdeki gibi ram voltajını arttırarak en stabil ve max değerinibuluyoruz.Tabi bazı ramler voltajı sevmeyebilir ve voltaj tam tersietkide yapabilir.Voltajı seven ramlere denk geldiysek şanslıyız buramlerle epeyce yukarı mhz lere çıkabiliriz.
Ramlerinde sınırını bulduk şimdi geldik ram timingleriyle oynamaya yaniramlerimizi daha düşük cl değerleriyle daha agresif çalışmayazorlamaya.Düşük cl değeri daha çabuk veri döngüsü olacağı için dahafazla performans demektir.Bunun içinde ana menümüzden advanced chipsetfeatures a girerek yapıyoruz Buradan DRAM timing selectable dan manuel yaparak seçeneklerin açılmasını sağlıyoruz.
Resimde görüldüğü gibi buradaki ram zamanlamalarını deneme yanılmayoluyla düşürmeye çalışıyoruz. Dediğim gibi ne kadar düşük değer okadar performans. Tabi her ramin kaldırabileceği timingler farklıdır.Benim buradan şu ayarlarda olsun demem mümkün değil. Deneyerekbulacaksınız. Bulabildiğimiz en düşük ram zamanlaması beraberindestabiliteyide sunuyorsa ram lerimizide azami derecede overclock etmişizdemektir.
Bu arada i875 çipsetlerdeki ramlere artı bir performans daha getirenPAT (Performance Acceleration Technology) hadisesi i 865 chipsetboardlarda değişik adlar adı altında sunulabiliyor. Bu kiminde HyperPath adı altında kiminde game accelerator adı altındasunuluyor.Bunlarıda deneyerek buluyorsunuz.Çünkü her ram ve i865 boardbu özellik aktif edildiğinde stabil çalışmayabiliyor.
Tüm bu denemeleri yaparken overclock ettiğiniz bileşen cpu yada ramyaptığınız arttırımı hazmedemediğinde sisteminiz kilitlenip hiçaçmayabilir. Telaş etmeyin, bunlar olağan durumlardır. Çaresi, cereyanıkesip beş on saniye bekledikten sonra insert tuşuna basılı tutaraksistemi yeniden açmaya çalışmak. Bazen buda çare olmaz o zaman boardüzerinde bulunan clear cmos jumper ile biosu resetleyerek defaultdeğerlerde açılmasını sağlamalısınız.Tabi bu tüm yaptığınızayarlamaları sil baştan yeniden yapmanız demektir.
(Önce boardunuzu iyi tanımalısınız.Kitapçığını inceleyip ne nerede öğrenmelisiniz) Bu arada amd den de bir örnek vereyim.En meşhur ve performanslı chipseti nforce2 ve tabiki abit nf7 den bir örnek.
Bu resimde görüldüğü gibi işlemcinin çarpanı açık ve burada istediğimizgibi çarpanlada oynama imkanımız var.Yani hem fsb hemde çarpanladeğişik varyasyonlar yapma imkanımız var tabiki toplam makul mhzdeğerlerinin üzerine çıkmamak kaydıyla.Görüldüğü gibi nf7 de birdechipset voltaj ayarı var.Bunuda arttırmak nf7 de stabiliteyi arttıranbir unsurdur.Ayriyeten agp voltajı da var ki bu zaten diğerplatformlarında çoğunda var.Ekran kartı oc edildiğinde Stabiliteyiarttırdığı rivayet edilir ama ben pek bu rivayeti doğrulayamadım yanipek bir işe yaramıyor ama siz deneyebilirsiniz tabiki. 6. Ekran Kartlarında Overclock Nasıl Yapılır? Evet sistemimizi overclock etmiş olduk.Tabi bununlayetinmeyebilirsiniz.Ekran kartınızıda overclock etmekisteyebilirsiniz.Bunuda yapmak için çeşitli yollar var.Kartınıza göredeğişen Ati yada nvidia.Çeşitli programlar ile ekran kartlarınıdaoverclock etmek mümkün.Ati kartlar için ati tool oldukça kullanışlıdır. Ati tool’u sistemimize kurduktan sonra çalıştırdığımızda karşımızaprogramın gördüğünüz arayüzü çıkıyor.9800xt kartım default değerlerindeve bunu overclock etmek için hem ram hemde core-gpu (çekirdek)hızlarınıyükseltiyoruz.Tabi bunuda aynı cpu overclock’undaki gibi yavaş yavaşdeneyerek yapıyoruz. Resimde görüldüğü gibi en yüksek stabil ve artifactsız değeri(görüntüde bozulmalar olmaksızın) bulduktan sonra o ayardakullanıyoruz. Nvidia kartlarda da çeşitli programlar var.Riva tuner,coolbits vs.gibi.Ben en pratik olanından bahsedeceğim.Yani coolbits’den.coolbits bir regdosyası olup üzerine tıklandığında windowsumuzun (registry) kayıtdefterine yerleşince nvidia ekran kartı sürücümüzün ayarlar bölümüne
Clock frequencies (saat frekans ayarları) adı altında bir seçenekeklenecek.Buradan ram ve core hızlarını ayrı ayrı ayarlamamız mümkün. Coolbits size yeterli gelmeyebilir.O zaman farklı programlar deneyebilirsiniz.
Ben programlar için link vermiyorum çünkü sürekli güncelleniyorlar.Zaten google da aratınca bir sürü link bulunabiliyor. Evet kısaca ekran kartına overclock’uda anlatmaya çalıştım.Tabioverclock hadisesi sadece bu kadar değil.Sizi ilerki dönemlerde bunlarkesmeyebilir, o zaman vmod olaylarınada girmek isteyebilirsiniz.Bufarklı bir hadise ve bununla ilgili benimde dahil bir çok arkadaşımızınçalışmaları var.Her kartın, her boardun mod şekli farklı o yüzden modolayını alakalı topiklerden takip etmenizi öneririm.Bu topiğe bunudaeklersek iyice karışır durum.O yüzden bu topik böylece kalsın. Faydalı olacağını ümit ediyorum.Yalnız bir kez daha hatırlatmakta yararvar.Overclock riskli bir iştir ve riski sadece yapan kişiye aittir. 7. Soğutma Evet mümkün olduğunca sade bir şekilde overclock’u anlatmayaçalıştım.Bahsettiğim gibi overclock edilen parçalar daha fazlaısınacağı için normalden daha iyi soğutma isterler.Bunun için en uygunolanı, cpu ile gelen kendi heatsink(ısı giderici)-fanı yerine tamamıbakır olan soğutucular kullanmak. Bu soğutucunun üzerine tercihinize göre performanslı bir fantakabilirsiniz.Bu size stock soğutmadan çok daha iyi bir soğutmasağlayacaktır Bu tarz bir şeyde olabilir bu size kalmış ama tavsiyem fanınızperformanslı ama bu resimdeki gibi devir ayarlı olsun yoksa normalzamanlarda overclocksuz kullanmak istediğiniz durumlarda sürekli sabityüksek fan devir sesi sizi oldukça rahatsız edecektir benden söylemesi.
Gelişen teknolojideki Bilgisayar kullanıcılarını kendi çapımda şöyle bir analiz ettim ve genel olarak üçe ayrıldıklarda karar kıldım. İlk sınıf kullanıcı tipi; bilgisayarlarını sadece iş için kullanıyor. Yani PC, evde değil genellikle ofis ortamında bulunmakta ve ona sadece sorun çıkarmadan çalışsın, iş görsün gözüyle bakılmakta. İkinci sınıf kullanıcı tipi; bol bol internette gezinen, arada tek tük need for speed veya fifa oynayan, bir miktar da ödevleri için kullanılan tipik giriş seviyesi bilgisayar kullanıcılarından oluşuyor. Üçüncü ve son sınıf kullanıcı tipi ise, bilgisayarı hayatının bir parçası olarak gören kişileri kapsıyor. Bu kişiler en yeni oyunları netten indirip deneyen, oyunu oynamayacak olsa da en iyi şekilde çalışması için optimize eden ve grafiklerine bakıp kapatan; çoğunlukla da bir daha o oyunun yüzüne bakmayan, en yeni filmleri yine netten indirip izleyen, forumlar, bloglar ve bilimum sosyal ağlar ve siteler üzerinde takılan, kısacası bilgisayarına her daim gözü gibi bakan kullanıcılardır. İşte bu kullanıcılar, içlerindeki mükemmeli arayış ve donanım ürünlerine bilimum para bayılış içgüdülerinin eşliğinde insanoğlunun doyumsuz bir varlık olduğunu hatırlamalarıyla, hız aşırtma işine soyunmuşlardır. Hız aşırtma yapan kişiler de kendi içlerinde ikiye ayrılır, ilk sınıf; overclock işleriyle hobi olarak uğraşmaya başlayan, sonradan kendini kaptırarak ciddi miktarlarda paralar harcayıp artk tüm saatlerini bu iş için ayıran kişilerden oluşur. Bu kişiler yeni bir oc donanımı çıktığında yanıp tutuşur ve bin dolar da olsa gider onu daha ülkemize gelmeden yurtdışından sipariş verir. Sonra onu limitlerine kadar deneyerek inanılmaz bir heyecan ve haz duyar. Bu onu başka bir oc delisi donanım çıkana kadar idare eder. İkinci sınıf ise, sadece bilgisayarını en düşük maliyetle en hızlı kullanmayı hedefler ve işine yarayacak en hızlı bilgisayarı elde etmenin arzusuyla temkinli overclock yapan kişilerden oluşur. Bu ikinci sınıf bence normal bir ev PC kullanıcısının olması gereken türdür fakat hız aşırtmanın asıl olarak birinci sınıf kullanıcıların yaptıklarıyla anlam kazandığını da belirtmeliyim. Artık geyiği kesip overclock nedir ne değildir, anlatıma geçebilirim.
Overclock (oc) Nedir?
Hız aşırtma, bir bilgisayar donanımının üretici firmanın belirlediği fabrika çıkış değerlerinden daha yüksek hızlarda çalışmasına zorlanması ve o hızlarda stabil şekilde çalışması işlemine verilen isimdir.Yazının ilerleyen kısımlarında geçecek olup, bilinmesi gereken terimleri sıralayalım;BIOS: Bilgisayar donanımı üzerinde izin verilen birçok ayarların yapılabildiği işletim sisteminden tamamen bağımsız olan silinemez ve olmazsa olmaz bir programcıkdır. Award ve Ami Bios olarak iki çeşittir. Markalı hazır PC’ler genellikle sadece kullanılmasını istedikleri özelliklerin yer aldığı Ami bios’ları kullanırlar. Award bios ise, alınan neredeyse bütün OEM anakartlarda standart olarak yüklü gelen bios türüdür. Overclock işlemleri genellikle bios üzerinden yapılmaktadır.
CPU: Central Processing Unit sözcüklerinin kısaltılmış halidir. Bilgisayarın merkezi işlem birimi olan işlemcisidir. FSB: Front Side Bus sözcüklerinin kısaltılmışıdır. Anakartın kuzey köprüsünün veriyolu hızıdır ve işlemci çarpanıyla beraber işlemcinin hızının belirlenmesindeki ana faktörlerin başında gelir. FSB frekansı arttırıldığında sistem hız aşırtılmış olur.
Clock Ratio: İşlemcinin sahip olduğu çarpan değeridir. 4x, 5x, 6x, 6.5x, 7x … gibi artarak giden bu değerler desktop işlemcilerde standart olarak kitli halde gelir. Fakat işlemcilerin extreme edition olarak adlandırılan versiyonlarında açık bırakılır, bu sayede daha esnek hız aşırtma koşullarının sağlanması mümkün hale gelir. İşlemcilerin çarpan kilidi açık versiyonları daha yüksek fiyatlardan satılmaktadır.
FPS: Frame Per Second sözcüklerinin kısaltılmış halidir. Oyunlarda 1 saniye içerisinde ekranda görüntğlenebilen maksimum kare sayısı şeklinde tarif edilebilir.
Vcore: İşlemcinin çalışması için gereken voltaj değeridir.
Vdimm: Sistem belleğinin yani RAM’ın çalışması için gereken voltaj değeridir.
GPU: Graphics Processing Unit sözcüklerinin kısaltılmışıdır. Ekran kartının işlemcisi anlamına gelir.
CPU Die: Soğutucunun takıldığı işlemcinin tam ortasındaki çekirdek kısmıdır. Hız aşırtmada soğutma asıl olarak bu noktaya yapılmalıdır.
Burn In: Yeni işlemcilerin uzun süre tam yük altında bırakılarak açılmasını sağlama işlemidir. Bunu yeni otomobillerin devirli kullanılarak motorunun açılmasına benzetebiliriz.
Throttle: İşlemcinin aşırı yük altında otomatik olarak hızını düşürerek zarar görmesini engellemesi işlemidir. Bu özellik işlemcilerin yanmasını engellemek için artık tüm işlemcilerde donanımsal olarak entegre edilmektedir.
Cold Bug: İşlemcinin belli bir sıcaklık değerinin altında çalışamamasıdır. Bu işlemci üretiminden kaynaklanan bir donanımsal sorundur. Bazı yüksek performans işlemcilerinde LN2 soğutması ile -60 derecenin altına inildiğinde görülmeye başlanır. Oveclock yapanlar için çok sıkıntı verici bir sorundur.
Cold Boot: RAM’ların fazla voltajdan zarar görmesi nedeniyle ekrana görüntü gelmemesi ve PC’nin yeniden başlayamaması durumudur.
Latency(Timing): RAM’ların sahip olduğu gecikme zamanlaması değerleridir. Örnek: 2-2-3-5 1T
Downclock: Hız Azaltma işlemidir. Donanımı standart çalışma frekansının altında çalıştırmaktır.
North Bridge: Bilgisayarın işlemci ve RAM’ının haberleşmesini ve iletimini sağlayan en önemli çiptir. Kuzey köprüsü olarak bilinir. Kendine ait çalışma frekansı ve voltajı bulunur. Overclock edilebilir.
South Bridge: Bilgisayarın nispeten daha önemsiz olan yan donanımlarıyla haberleşmesini sağlayan çiptir.
System Bus: İşlemci ile çevre birimlerin haberleşme hızıdır. Performansa doğrudan etkisi azdır.
PCI: Ses kartı, ethernet kartı, SCSI kontrolcüsü gibi kartların bağlandığı anakartın üzerindeki uzun beyaz giriştir. PCI-X olarak adlandırılan ve 8X – 16X veriyolu hızına sahip versiyonu ise, ekran kartı ve SSD sürücüler gibi yüksek bant genişliğine ihtiyaç duyan donanımların bağlanması için kullanılır. Eskiden bu iş için AGP slotu kullanılırdı.
Benchmark: Performans testi anlamına gelir. Örneğin benchmark yazılımlarıyla, oc öncesi ve sonrasındaki değerler karşılaştırılarak sistemin performans artışı hakkında net bir fikir sahibi olunabilmektedir. LN2: Liquid Nitrogen(N2) kelimelerinden gelmiştir. Buharlaşma ısısı -196 derece olan sıvı azottur. Hız aşırtmada kullanılan soğutma olayda son noktadır. Son derece tehlikeli bir sıvı olup, dokunduğu herşeyle reaksiyona girerek buz haline çevirmektedir.
PSU: Power Supply Unit sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bilgisayarın güç kaynağına verilen isimdir. Bilgisayara elektrikler kesildiğinde de güç sağlayan UPS’le karıştırılmamalıdır. Şayet her iksi de güç kaynağı olarak tarif edilmektedir. Termal Macun: Termal macun olarak da bilinen metal katkılı yarı akışkan bir maddedir. Isı iletim katsayısı yüksek olduğundan işlemci ile soğutucu plaka arasına sürülürerek, soğutmanın en iyi şekilde yapılması sağlanır. Uzay Montaj: PC kasası kullanılmadan anakart, ekran kartı, fanlar ve sabit diskler gibi parçaların açıkta monte edilerek kullanılmasıdır. Soğutmanın en iyi olması ve anında müdahale edilebilmesi açısından hız aşırtma işlemlerinde sistem genellikle bu şekilde kullanılır.Hız aşırtma yapabilmek için öncelikle BIOS’u tanımak gerekir. Her ne kadar günümüzde windows altından da birtakım hız aşırtma işlemleri mümkün olsa da, işlemci ve RAM hızlandırması için halen en çok kullanılan kısım BIOS’tur.
Yukarıda standart bir Award BIOS ekranını görmektesiniz. PC başlatılırken genellikle delete tuşuna basılarak ulaşılan bu ekrandan overclock için gerekli tüm ayarlara ulaşılabilmektedir. Yıllarca BIOS’a girmek bir öcü gibi gösterilmiş olsa da, korkulacak hiçbir şey yoktur.
Hız Aşırtma Nasıl Yapılır?
İlk başta overclock için gerekli olan şartlar oluşturulur. Birinci şart; odanın içi yeterince serin olmalı ve kasa içi hava sirkülasyonunun iyi sağlanmış olması gerekir. Eğer normal frekansında bile çalışırken fanı maksimuma dayanmış bir sistem sözkonu ise, 100 mhz bile oc olması beklenmemelidir. Eğer tozlanmış bir fan söz konusu ise, soğutucu plaka ve fan sökülüp iyice temizlenmeli ardından termal macun çok ince bir tabaka halinde işlemci üzerine tekrar sürülerek monte edilmelidir. Overclock esnasında kasa kapağının açık olması veya parçaların uzay montaj olarak kullanılması faydalıdır. Bu koşullar sağlandıktan ve işlemcinin iyi soğutulduğundan emin olduktan sonra hız aşırtma işlemine geçilebilir.İlk olarak elimizde çarpanı kitli 2 Ghz’lik bir işlemci var diyelim. Bu örnek işlemcinin Vcore değeri 1.5 volt, FSB’si 200 mhz ve çarpanı 10x olsun. RAM’larımızın ise, çalışma frekansı 400 mhz, voltajı 2.5 V ve timing değerleri 3-3-3-8 olsun. System Bus hızı da 2000 mhz olsun.Şimdi bu bileşenlerine sahip bir sistemi nasıl overclock edeceğimizi sırasıyla görelim:1. BIOS’tan RAM ayarlarına girilerek 400 mhz olan çalışma hızı 250 mhz seviyesine kadar düşürülür. Burada tam 250 mhz gibi değerler bulunmayabilir, o nedenle misal 266 mhz değeri de uygundur. Ama genel olarak en az %40 oranında bir downclock yapılması gerekir. Bunun amacı işlemcinin maksimum çalışma hızını tespit etmektir. CPU’yu overclock etmek için FSB hızı arttırılırken RAM frekansı da yükseldiğinden bir değerden sonra RAM’lar yüzünden sistem açılmaz hale gelecektir. RAM’ları baştan yavaşlatıyoruz ki işlemciyi oc ederken bu sınıra takılmayalım. Bir diğer ayar da system bus hızı, bu değer de FSB artışıyla doğrudan bağlantılı olarak yükselen kuzey köprüsü hızıdır. Örneğimizde 2000 mhz olarak verdiğimiz bu değeri sadece çarpanını düşürerek azaltabiliriz. FSB hızı 200mhz olduğuna göre çarpanlar 1x, 2x, 3x, 4x ve 5x olarak yer alır. Biz bunu 3x’e getirdiğimizde system bus 1200 mhz’de çalışacak dolayısıyla işlemciyi sınırlamayacaktır. Hız aşırtma bittikten sonra bunu FSB’ye uygun bir değere getirmek gerekir. Örneğin 300 mhz FSB’ye kdar çıkılmışsa 4x çarpanı seçilerek kuzey köprüsünün 2400 mhz’de çalışması sağlanabilir. Fakat bu durumda ufak bir voltaj artımı gerekebilir. Standart olarak 1.5 volt ile çalışan bir kuzey köprüsünü 1.6 volta getirmekte bir sakınca yoktur. Fakat bunun performansa pek bir etkisi olmadığını düşünerek normal hızlarında yani 2000 mhz seviyesinde de çalışması tercih edilebilir.2. Vcore değerini eğer auto’da ise, 1.5 volta alırız. Ardından FSB hızını 10 mhz’lik ufak miktarlarda artırırken(210, 220, 230, 240… ) her seferinde sistemi yeniden başlatıp, Windows tam açılana kadar bekleriz. Bu şekilde 4 kez restart edilip toplamda 40 mhz’lik artış yaptık diyelim. Bu basit bir hesapla: 40×10=400 mhz artışa yani toplamda 400+2000=2400 mhz’ye hız aşırtılmış bir işlemci anlamına geliyor. Beşinci denemede FSB’yi bir 10 mhz daha arttırınca Windows’un bu sefer sorunsuz başlayamadığını gördük(muhtemelen mavi ekran hatası aldık ve sistem kitlendi). Bu, işlemci voltajının yetersiz kaldığının habercisidir. Artık işlemcinin hiç ekstra voltaj vermeden 400 mhz’lik bir artışa imkan sağladığını öğrenmiş olduk. BIOS’ta Vcore olarak belirtilen 1.5 voltluk değeri 1.6 volt olacak şekilde arttırırız. Bunu yaparken dikkatli olmak gerekir, öyle ki hava soğutma ile işlemcinin standart voltajının en fazla %10’u kadar artış yapılması güvenlidir. Bundan sonrası soğutucunun ve PSU’nun kalitesine bağlıdır. Çünkü günümüzde kullanılan işlemcileri eskisi gibi FSB hızını veya çarpan değerini arttırarak yakamazsınız, çünkü işlemci zorlandığı anlarda throttle yaparak kendini koruyacaktır. Bu da yetmedi tümden sistemi kapatıp soğumasını sağlayacaktır. Fakat voltaj değişiminde bir koruma mekanizması yoktur ve siz yüksek bir voltaj verdiğinizde işlemci doğrudan kızararak kullanılmaz hale gelebilir. 1.5 standart voltajı olan işlemci için 1.65 volta kadar artış güvenlidir fakat ben 1.6 voltu kendi hız aşırtmam için üst limit olarak belirledim.3. FSB ayarlarına gelinerek windows’un başlatılamadığı 50 mhz ayarı tekrar girilir. Bu sefer sistemin sorunsuzca açıldığını görürüz. Aynı şekilde 10 mhz’lik artışlarla devam edilerek işlemci limitine ulaşılır. Diyelim 90 mhz FSB’de artık sistem açılmıyor. İşte CPU’nun hava soğutmayla gidebildiği malsimum hız 80 mhz artışla: 80×10=800, 800+2000=2800 mhz’lik çalışma frekansıdır diyebiliriz.4. İşlemcinin maksimum çalışma frekansını gördükten sonra ramların voltajını bir miktar arttırarak hızını kademe kademe yükseltiriz. Standart olarak 2.5 voltta çalışan ramlar çoğunlukla 2.8 volta kadar sorunsuz ve güvenli şekilde çıkabilmekteler. Fakat ramlarda voltaj arttırımına gidilirken bu işlemin basamak basamak yani 2.6, 2.7, 2.8 gibi denenerek yapılmasını tavsiye ederim. Birden verilen yüksek voltaj değerleri sistemde cold boot sorunlarına yol açarak, ramların zarar görmesine neden olabilir. Ramları da işlemciye benzer şekilde basamak basamak hızlandırarak çalışabildikleri maksimum hızı tespit ederiz. Diyelim ramlar da 500mhz’de sorunsuz çalışmakta, zaten FSB gibi geniş bir seçenek sunmadıklarından en fazla iki-üç basamakta maksimum değere ulaşılır. Ramlar DDR olduğundan, buradaki değerin ikiyle çarpılması gerekir. Yani ayarlarda 400 mhz olarak gözüken bir ram normalde 800 mhz’de çalışmaktadır.5. Son olarak 3-3-3-8 olan RAM timing’leri denenerek 2-2-2-5 değerine ulaşılmaya çalışılır. Timing’ler ne kadar düşükse RAM’lar o kadar erken cevap verir dolayısıyla daha hızlı çalışır. Fakat bu değerlerden ilki yani CAS Latency olarak bilinen 2 değeri RAM’ı en fazla zorlayan ayardır. Bunu icabında 3 olarak bırakıp, diğer ayarlarda iyileştirme yapabilirsiniz. Zaten 400’den 500 mhz’ye oc olmuş bir RAM bu ayarlarda bir değişikliğe muhtemelen izin vermeyecektir. Sistemin RAM’lar yüzünden açılamadığı durumlarda, eğer BIOS’un otomatik ayar geri yükleme fonksiyonu yoksa award bios’un özelliği olan klavyedeki INSERT tuşuna basılı tutularak da bir önceki düzgün ayarlarda sistemin başlatılması sağlanabilir. Birçok yeni BIOS’ta ise bu otomatik olarak ayarlanmıştır ve sistem çakıldığında kendiliğinden önceki ayarlar korunarak sistem yeniden başlatılmaktadır.6. BIOS’taki bütün değerleri düzgün şekilde ayarladıktan sonra, sıra geldi son basamak olan stabilite testine. Sistemin bu frekanslarda stabil olup olmadığını benchmark adı verilen birtakım testler yaparak tespit ediyoruz. Ben bunun için Futuremark firmasının ücretsiz olarak download edilebilen 3DMark06 yazılımını öneriyorum. Bu test hem işlemci-ram, hem de ekran kartı overclock işlemleri için güzel bir test aracıdır. Eğer bu program üç kez ard arda sorunsuz olarak benchmark işlemini tamamlayıp skor verirse, sistem stabildir diyebiliriz. Bundan sonra ise sistem hep o ayarlarda verdiğimiz örnekteki yaklaşık %40 oranında hızlandırılmış şekilde çalışacaktır. Tabi bu işlem sonucunda parçaların toplam ömründe bir kısalma olacaktır, fakat çok uzun ömre sahip parçalar olduğundan bu pek önemsenecek bir şey de değildir. Ama üretici firmalar yine de işlemcileri en uzun süre sorunsuz çalışacakları hızlarda etiketleyip piyasaya sürerler. Buna bir istisna olarak bazı ekran kartı üreticileri GPU’ları fabrika çıkışlı olarak hız aşırtılmış değerlerde piyasaya sürerler. Bu özellikle sık ekran kartı değiştiren ve en yüksek performansı arayan kullanıcı kitlesi hedeflenerek yapılmış bir işlemdir. Bu ekran kartlarının 3 sene kullanımdan sonra arıza verme ihtimali oldukça yüksektir. İki sene garantisi olan bu ürünler için pek iç açıcı bir şey değil fakat piyasadaki rekabet şartları firmaları biraz da buna zorluyor.**Not: Yeni bir işlemciyi standart değerlerinde 24 saat kadar sürekli tam yük altında çalıştırmak, daha verimli oc yapmayı yani daha yüksek FSB değerlerine ulaşmayı mümkün kılabilir. Buna “Burn In” işlemi denilir.
Hız aşırtma yaparken sisteminizde kaliteli ve güçlü bir PSU bulunmasına dikkat edin. Çünkü oc yapılan parçalar normalde harcadığından iki kata kadar daha fazla güç çekebilirler. Bu da PSU’ya binecek ciddi bir ekstra yük anlamına geliyor. Hız aşırtma yapayım derken güç kaynağını yakmak, donanımınıza büyük zarar verebilir ve şunu unutmamak gerekir ki; “PSU hiçbir zaman tek başına gitmez, yanında birkaç donanımı da götürür.” İşin şakası tabi bu…
Hız aşırtmada elinizi korkak alıştırın yani sabırsızlık yapmadan yavaş yavaş hızı arttırın fakat ilerlemekten ise asla çekinmeyin-korkmayın. En iyi overclocker’lar her zaman en cesur olanlardır ve bu cesaretin verdiği heyecan-haz apayrıdır. Bu işlere ufaktan başlayıp neticelerini almaya başlayınca birden kendinizi bu dünyanın içerisinde bulabilirsiniz. Özellikle Japonya’da overclock popüler bir hobi haline gelmiş durumda ve tüm dünyada firmaların soğutma ürünlerine verdiği önemle de bunun ayrı bir pazar haline geldiğini yavaş yavaş görmekteyiz
.Ekran Kartına Nasıl Hız Aşırtma Yapılır?
Kısaca bundan da bahsetmek gerekirse; ekran kartları GPU ve RAM hızları değiştirilerek oc edilmektedir. RAM hızı performansta ufak değişiklikler yaparken, GPU hızı performansı doğrudan etkilemektedir. Ekran kartının özelliklerinden veya Rivatuner, ATI Tool gibi yazılımlar aracılığıyla bu hızları Windows altından kolayca değiştirebilirsiniz. Yaptığınız değişiklik anında uygulanacak olup, bir oyuna girerek hemen deneyebilirsiniz.GPU’yu 5 mhz’lik adımlarla, RAM’ı ise 10 mhz’lik adımlarla yavaş yavaş arttırarak her seferinde bir müddet oyun oynayıp veya bir ekran kartı benchmark yazılımı çalıştırıp sorun çıkarıp çıkarmadığını test etmelisiniz. Bu şekilde birkaç basamaktan sonra ekran kartı limitini bulmuş olursunuz. Rivatuner ve ATı Tool yazılımları ile bazı ekran kartlarında voltaj mod yapmadan da voltaj ayarlamaları yapabilirsiniz. Tercihen iyi bir ekran kartı soğutucu ile CPU’lardakine benzer ufak voltaj artımlarıyla, GPU’yu daha yüksek hızlarda stabil olarak çalıştırabilirsiniz.Karşılaşılan Hatalar ve Nedenleri: Mavi Ekran: RAM frekansı veya timing değerinin fazla arttırılması Restart: İşlemci FSB’sinin fazla arttırılması, PSU’ya aşırı yük binmesi, RAM frekansı veya timing değerinin fazla arttırılması Kitlenme: İşlemci FSB’sinin fazla arttırılması, işlemci ısısının aşırı yükselmesi, RAM frekansı veya timing değerinin fazla arttırılması Sistemin Kapanması: İşlemci ısısının aşırı yükselmesi, PSU’ya aşırı yük binmesi Ekranda Garip Üçgenler Belirerek Görüntünün Birbirine Girmesi: Ekran kartı GPU’sunun fazla hız aşırtılması, voltaj-güç eksikliği Ekranda Yeşil, Sarı, Kırmızı Renklerde Noktacıklar Belirmesi: Ekran kartı RAM’larının fazla hız aşırtılması, voltaj-güç eksikliği Windows’ta Değilken Bile Ekranda Yukarıdan Aşağı İnen Düz Çizgiler Çıkması veya Hiç Sinyal Gelmemesi: Ekran kartı GPU’sunun veya RAM’ının yanmış olması LN2 Overclock İşlemi, -145C:
Kuru Buz(Dry Ice) Overclock İşlemi, -66C:
Overclock’la Uğraşanların Olmazsa Olmaz Programları:CPU-Z: İşlemci ve RAM’ların özelliklerini ve çalışma frekanslarını detaylı şekilde gösteren ufak bir programcık.
3DMark06: İşlemci, RAM ve ekran kartı odaklı sistem performansını ölçen en popüler benchmark yazılımı.
Super PI: Pi Sayısının virgülden sonraki basamaklarını hesaplayarak işlemciye ağır aritmetik hesabı yaptıran bir test yazılımıdır. En fazla virgülden sonraki 32 milyonuncu basamağa kadar hesap yapabilmektedir. ORTHOS: İşlemci ve RAM’ları beraber veya ayrı ayrı stres teste tabi tutabilen ve stabiliteyi test eden çok güzel bir yazılım. Bu test 6 saat boyunca hata vermeden(0 errors) tamamlanabiliyorsa, sistem tamamen stabildir. Speedfan: Sisteminizde sensörü bulunan bütün fanlarınızın hızını görüp, kontrol edebileceğiniz faydalı bir yazılım.
RightMark CPU Clock Utility: İşlemci hızı, voltajı gibi ayarların son derece rahat şekilde yapılabildiği çok kullanışlı bir araç.
Memtest86: Ram’ların stabilitesini test etmek için kullanılan faydalı bir araç.
Riva Tuner: Ekran kartının her ayarını değiştirmeye olanak sağlayan çok kullanışlı bir program. ATI Tool: Ekran kartının her ayarını değiştirmeye olanak sağlayan ve içerisinde ufak bir benchmark’ı bulunan çok kullanışlı bir program. İsmindeki ATI ibaresine takılmayın, Nvidia kartlarla da uyumludur.
