mehmetkarahanlı
Aktif Üye
Ses kartları bilgisayarların dış dünya ile bağlantılarını sağlayan ve seslerini dışarıya duyurmak için kullandıkları organlarıdır. Bu birimleri sayesinde bilgisayarlar kullanıcılar ile iletişim kurmaktadırlar ve yaptıkları iş daha zevkli hale gelmektedir. Ses kartı bilgisayardaki dijital ve analog ses işlevlerini yerine getiren elektronik bir birimdir. Temel çalışma prensibinden bahsetmek gerekirse; A/D çevirici yonga aracılığıyla analog ses sinyali ses kartı girişinden dijitale çevrilir ve dijital ses sinyalleri de ses kartı çıkışından analog ses sinyallerine çevrilmektedir. Ses sinyallerini sentezlemek, kaydetmek, karıştırmak, değiştirmek ve yürütmek gibi görevleri olan ses kartları bilgisayarlar için son derece önemli parçalardır. Ses kartlarına ses oluşturmak için üç ana teknik bulunmaktadır.
Bunlar FM (frekans ayarlanması), wavetable (örnek ses kullanımı) ve fiziksel modelleme teknikleridir. Günümüzde multimedya uygulamalarının çoğalması, bilgisayar oyunlarındaki seslerin ve müziklerin kaliteli bir düzeye çıkarılması için ses kartları bilgisayarların vazgeçilmez parçası durumuna gelmiştir.
İçerik
Ses Kartı Nedir?
Bilgisayarlarda dijital ve analog ses faaliyetlerini yerine getirmekle görevli birim ses kartıdır. Ana kartın üzerinde bulunan ISA veya PCI veri yollarına takılmak suretiyle bilgisayarların ses kaydetmesine ve çalmasına imkân tanırlar. Ayrıca harici USB bağlantı noktalarına, pcmcia yuvalarına ve profesyonel amaçlı kullanım için güvenlik duvarı girişine de bağlanan çeşitleri bulunmaktadır. Eski tip ses kartları İSA yuvalarına takılmaktaydılar. Bütün bunların yanında onboard anakartların üzerinde tümleşik olarak bulunan ses yongaları da mevcuttur. Bu tür çözümlerin maliyeti daha uygun olmaktadır.
Ses kartları, dış görünüm olarak elektronik bir devre ile birlikte dış dünya ile irtibatın sağlanabileceği jak yuvalarından oluşmaktadır.
Ses kartları, teknoloji dünyasında 1989 – 1990 yıllarında özellikle bilgisayar alanında gündeme gelmeye başlamıştır. Sistem içerisindeki hoparlörün yerine, Adlib ve Soundblaster kartlar ses görevini üstlenmişlerdir. Sonraları piyasaya çıkan Roland LAPC-I ile birlikte, işyerlerinde kullanılan bilgisayarların dışında oyun amaçlı olarak da kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde en önemli ses kartı ve ses yongası üreticisi olarak M-Audio, Philips, Realtek ve Nvidia markaları öne çıkmaktadır. Profesyonel ses kartı üreticisi olarak da MOTU, RME ve Digidesing markaları dikkat çekmektedir.
Günümüzün standart ses kartı Creative Lab’ın Sound Blaster’larıdır. Öyle ki birçok kişi bu markayı genel bir terim olarak kullanmaktadır. Eski teknoloji ile üretilmiş olan birçok ses kartı, geniş yazılım desteğinden dolayı Sound Blaster uyumlu olarak üretilmişlerdir.
İlk çıkan ses kartları ISA yuvaları için üretilmekteyken günümüzde PCI yuvalarının üstün özellikleri ve işlemciye daha az ihtiyaç gösterdiğinden dolayı PCI yuvaları için üretilmektedirler.
Ses Kartı Nasıl Çalışır?
Ses kartlarında sesi oluşturmak için kullanılan üç ana bölme bulunmaktadır. Bunlar;
- WoveTable (dalga tablosu)
- FM (frekans modülasyonu)
- Örnekleme (Fiziksel Modelleme)
Bazı bilgisayarların arka çıkışları sınırlı olabilmektedir ve cihazları takmak için arkasına ulaşmak zor olduğundan ses katlarının bazılarına ön paneller ilave edilmektedir. Bunların dışında fazladan giriş sunmak isteyen ses kartı üreticileri, ses kartının yanında özel girişler ve bu girişlere takılmak suretiyle daha fazla ses giriş çıkışına sahip kablolar vermektedirler.
Ses kartlarındaki bağlantılar renkler şeklinde kodlanmışlardır. Bu bağlantılar her jak pozisyonu ile bağlantılı olan, oklar, çemberler ve ses dalgalarına benzer sembollere sahiptirler.
Bilgisayara bağlı çevre birimlerinden gelen analog ses sinyalleri ses kartına aktarılarak, ses kartı üzerinde bulunan ADC (analog dijital çevirici) vasıtasıyla dijital ses sinyallerine dönüştürülür. Dijital hale dönmüş olan ses sinyalleri DSP’ye aktarılır. Burada veriler işlenir ve işlenen veriler anakartta veri yoluna iletilir. Son olarak da bu dijital veriler mikroişlemci tarafından işlenerek depolama için depolama birimine aktarılır. Daha sonra bu ses verilerini bilgisayarda dinlemek için depolama aygıtındaki dijital veriler mikroişlemciye aktarılan ve çözülmesi için ses kartında bulunan DSP’ye iletilir. Ardından da çözülmüş olan bu veri, ses kartının dijital analog çeviricisi (DAC) aracılığı ile analog ses sinyallerine dönüştürülerek ses kartının çıkışına aktarılır ve bilgisayara bağlı çevre birimleri sayesinde bizim duyabileceğimiz ses haline gelir.
Ses Kartı Ne İşe Yarar?
Ses kartlarının genel olarak 4 ana görevi vardır;
- Dışarıdan duyulabilecek sesler oluşturma fonksiyonu,
- MIDI ara yüzü,
- Analog verileri dijital verilere çevirme (örneğin; mikrofon vasıtasıyla ses kaydı yapma)
- Dijital verileri analog verilere çevirme (örneğin; işlenen verilerin hoparlörden ses halinde çıktısı gibi)
