IBM Tarafndan Kullanlan lk Anakart
(1982)Anakartlar aslnda yllardan beri kullanlan devre kartlarndan baka birey deildir. Fakat teknolojiyle birlikte gelierek sradan bir devre kart olmaktan km ve bal bana bir teknoloji rn olarak grlmeye balanmtr. lk anakart 1982 ylnda IBM bilgisayarlarda kullanlmtr. 1982€™de kullanlan anakart ile gnmzde kullandmz anakartlar arasnda boyutu itibariyle fazla bir fark yoktur.Byk devre elemanlarndan oluan bu kartn zerinde 4.7 MHZ Intel 8088 ilemci, BIOS, bellek ve eitli kartlarn taklabilecei yuvalar bulunuyordu. Eer bu bilgisayara disket src, paralel k veya baka bir ey takmak isterseniz ona uygun bir kart alp anakarta takmanz gerekiyordu.
Anakart Nedir ? Nasl alr ?
Anakart ilk olarak, bir bilgisayarn tm paralarn zerinde barndran ve bu paralar arasnda iletiimi salayan birincil devre kart olarak tanmlayabiliriz. Anakart zerindeki paralarn birbiriyle iletiim halinde olabilmeleri iin harici ilemci (CPU) nin yannda bir de dahili yani modern anakartlar zerinde standart olarak bulunan ilemciler vardr bu ilemcilere de €œChipset€ ad verilir. Chipsetlere bilgisayarn ikinci ilemcisi de denilir nk bilgisayarn performansnda en az Cpu€™lar kadar etkilidirler.
Gnmzde anakart reticileri (Asus,Intel,Gigabyte,MSI vs.) birbirleriyle kyasya bir rekabet iindedirler, rettikleri anakartlarda ayn Chipsetleri kullansalar da kartlar zerinde ki donanm ve aralar ile birbirlerine stnlk salama abas ierisindedirler.
Anakartlarn Yaps, Bileenleri ve Grevleri
Anakartlar elektrii geirmeyen fiberglas malzemeden retilirler ve zerinde bakr yollar bulunur, ok karmak bir yapdadrlar ama alma prensibleri olduka basittir.
Standart bir anakart zerinde bulunan minimum bileenler ve donanmlar; lemci, Chipset (Yonga Seti), Ram, Ses kart, Ekran kart, Ethernet kart, Bios, Ram slotlar, PCI slotlar, AGP Slotlar vesairedir. Bunlarn yansra klavye ve farenin taklabilecei PS/2 balantlar da anakart zerine entegre edilmitir.
Chipset (Yonga Seti): Yukarda da ksaca bahsettiimiz gibi Chipsetler bilgisayar ierisinde haberlemeyi salar. Bileenler zerindeki haberleme ne kadar hzl gerekleirse bilgisayarn performansda o derece artar. Bu nedenle chipsetlerin bilgisayar performans zerindeki etkisi olduka fazladr. Gnmzde en ok kullanlan Chipsetler Intel firmas tarafndan retilmektedir.Silicon Integrated Systems (SIS), Acer Labs Inc. (ALI), VIA gibi retici firmalarn da gelitirdii popler yonga setleri vardr.
VeriYolu (Bus): Anakart zerindeki bileenlerin birbirleriyle haberlemesini salayan aygtlarn chipsetler olduunu sylemitik veriyolu (Bus) ise chipsetlerin haberlemeyi salarken kulland yolu tekil eder yani veriyollar bileenler arasndaki k
pr
lerdir. rnekle aklamak gerekirse Chipsetleri sabit telefonlara, Veriyollarn ise telefon kablolarna benzetebiliriz. Nasl ki telefon grmesi yaparken kablolar aracl ile iletiim kuruyorsak Chipsetler de Veriyollar aracl ile bileenler arasndaki iletiimi salar.
Veri yollar
Standart ve
Adres olarak ikiye ayrlr.Standart veri yollar bilgisayarda yaptmz ilemlerle ilgili verileri aktarrken, adres veriyolu verilerin nerelere gideceini belirler. Bilgisayar zerindeki her parann bir kapasitesi olduu gibi veriyollarnn da kapasitesi vardr ve bu kapasite veriyolunun bir seferde ne kadar veri aktarabileceini belirler. Mesela 16 bit€™lik veriyolu bir seferde 16 bit, 32 bitlik veriyolu bir seferde 32 bit veri ak salar.Tahmin ettiiniz gibi bu da bilgisayarn performans asndan olduka nemlidir. Yalnzca iki donanm aygtn birbirine balayan veriyoluna €œport€ ad verilir. rnein : AGP (Advanced Graphics Port)
Gnmzde bilgisayarlarda
ISA,
PCI ve
AGP veriyollar kullanlmaktadr.
ISA (Industry Standard Architecture): 1984 ylnda gelitirilmitir. ISA veriyolu en fazla 16 bit geniliinde ve 8 Mhz hznda alabilmektedir. ISA veriyollar hzl veri akna ihtiya duymayan Sound Blaster uyumlu ses kartlar iin kullanlmaktadr.
AGP (Advanced Graphics Port): Yalnzca ekran kartlarnda kullanlmak zere gelitirilmitir.Grafik arlkl uygulamalardaki gelimeler AGP veriyolunun gelitirilmesini zorunlu klm ve 1997 ylnn sonlarnda 32 bit geniliinde ve 66 Mhz hzlarnda gelitirilmitir.Veriyolu kapasitesi 266 mb/sn€™dir.
PCI (Peripheral Component Interconnect): Tak altr destekli bir veriyoludur. 1993 ylnda Intel firmas tarafndan gelitirilmitir ve 64 bit€™liktir.Ancak uyumluluk problemleri nedeniyle genelde 32 bit olarak kullanlr.Veriyolu kapasitesi 133 mb/sn€™dir.