Sual: Lakap takmak günah mı? Günahsa, Hz.Ebû Bekr’e niçin Atîk dendi?
CEVAP
Lakap, ya yermek, alay etmek veya methetmek, takdir etmek için kullanılır. İnsanları, beğenmediği, üzüleceği lakapla çağırmak günahtır. Böyle bir lakapla arkasından konuşmak da gıybettir, haramdır.
Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyuruldu ki:
(Ey mü’minler, bir kısmınız, diğer kısmınızı alaya almasın! Belki de alay edilenler, kendilerinden daha iyidir. Birbirinizi ayıplamayın, kötü lakaplarla çağırmayın! Îmândan sonra fâsıklık ne kötüdür! [Allahın yasak ettiği şeylerden] tevbe etmiyenler ise, zâlimlerdir.) [Hucurât 11]
Hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki:
(İnsanlarla alay edene, Cennetten bir kapı açılır, “haydi gir” denir. O da, telâşla gelir, fakat kapı hemen kapanır. Sonra başka bir kapı açılır. O yine üzgün olarak kapıya gider. Kapı yine kapanır. Bu durum, defalarca tekrar eder, artık, gel denildiği hâlde, gidemez.) [Ebû Dâvüd]
Şu hâlde, bir kimsenin üzüleceği bir lakapla yüzüne karşı da, arkasından da konuşmamalıdır! Meselâ; (Şişko Tekin), (Geveze Kaya) gibi lakaplarla çağırmak veya arkasından konuşmak günahtır. Hadîs-i şerîfte, (Bir kimseyi, sevmediği bir lakapla çağırana, melekler la’net eder) buyuruldu. (İbni Sünnî)
Güzel lakap takmak
İnsanları güzel lakapla çağırmak günah değildir. Meselâ; (Akıllı Arif), (Yiğit Naci) gibi lakaplarla insanları çağırmak günah olmaz.
Peygamber efendimize (Emîn), Hz.Ebû Bekr’e (Sıddîk), Hz.Ömer’e (Fârûk), Hz.Osman’a (Zinnûreyn), Hz.Ali’ye (Ebû Turâb) denmesi böyledir.
Araplar, en büyük çocuğun ismi ile künyelenirdi. Meselâ Peygamber efendimize (Ebûl Kâsım), Hz.Ali’ye de (Ebûl Hasen) denirdi. İmâm-ı Ebû Yûsüf’ün adı Ya’kûb idi. Fakat çocuğunun ismi ile (Ebû Yûsüf) olarak tanınmıştır.
Hadîs-i şerîfte, (Çocuklarınıza çeşitli lakap takılmadan, onlarla künyelenin) buyuruldu. Demek ki insanları beğendikleri lakap ve künye ile çağırmakta mahzûr yoktur. (Şir’a)
CEVAP
Lakap, ya yermek, alay etmek veya methetmek, takdir etmek için kullanılır. İnsanları, beğenmediği, üzüleceği lakapla çağırmak günahtır. Böyle bir lakapla arkasından konuşmak da gıybettir, haramdır.
Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyuruldu ki:
(Ey mü’minler, bir kısmınız, diğer kısmınızı alaya almasın! Belki de alay edilenler, kendilerinden daha iyidir. Birbirinizi ayıplamayın, kötü lakaplarla çağırmayın! Îmândan sonra fâsıklık ne kötüdür! [Allahın yasak ettiği şeylerden] tevbe etmiyenler ise, zâlimlerdir.) [Hucurât 11]
Hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki:
(İnsanlarla alay edene, Cennetten bir kapı açılır, “haydi gir” denir. O da, telâşla gelir, fakat kapı hemen kapanır. Sonra başka bir kapı açılır. O yine üzgün olarak kapıya gider. Kapı yine kapanır. Bu durum, defalarca tekrar eder, artık, gel denildiği hâlde, gidemez.) [Ebû Dâvüd]
Şu hâlde, bir kimsenin üzüleceği bir lakapla yüzüne karşı da, arkasından da konuşmamalıdır! Meselâ; (Şişko Tekin), (Geveze Kaya) gibi lakaplarla çağırmak veya arkasından konuşmak günahtır. Hadîs-i şerîfte, (Bir kimseyi, sevmediği bir lakapla çağırana, melekler la’net eder) buyuruldu. (İbni Sünnî)
Güzel lakap takmak
İnsanları güzel lakapla çağırmak günah değildir. Meselâ; (Akıllı Arif), (Yiğit Naci) gibi lakaplarla insanları çağırmak günah olmaz.
Peygamber efendimize (Emîn), Hz.Ebû Bekr’e (Sıddîk), Hz.Ömer’e (Fârûk), Hz.Osman’a (Zinnûreyn), Hz.Ali’ye (Ebû Turâb) denmesi böyledir.
Araplar, en büyük çocuğun ismi ile künyelenirdi. Meselâ Peygamber efendimize (Ebûl Kâsım), Hz.Ali’ye de (Ebûl Hasen) denirdi. İmâm-ı Ebû Yûsüf’ün adı Ya’kûb idi. Fakat çocuğunun ismi ile (Ebû Yûsüf) olarak tanınmıştır.
Hadîs-i şerîfte, (Çocuklarınıza çeşitli lakap takılmadan, onlarla künyelenin) buyuruldu. Demek ki insanları beğendikleri lakap ve künye ile çağırmakta mahzûr yoktur. (Şir’a)