Günümüzde elektronik bir ürün alırken sık sık karşınıza gelen bu kelime veya bu kelimeye ait olan elektronik yapı hakkında detaylı bir anlatım yapalım. Kelime anlamı itibariyle bakacak olursakUSB (Universal Serial Bus) veya karşılığı olarak Evrensel Seri Yolu bağlantısı olarak bilinmektedir.
En temel şekilde açıklayacak olursak bu yapıya sahip aletleri birbirleriyle haberleştirmek ve veri aktarımını (alım ve gönderim) sağlamak için kullanılan bir elektronik cihazdır. Örnek olarak bilgisayarımızdaki bir veriyi cep telefonumuza veya fotoğraf makinemizdeki bir veriyi bilgisayar, laptop veya cep telefonumuza aktarmak için kullanabileceğimiz en kolay ve en gelişmiş yöntemleri başında gelmektedir. Kolaydır çünkü ara bağlantısı yapıldıktan sonra gerekli bilgi alışverişi rahatlıkla yapılabilir.
İlk olarak 1996 yılında Intel çalışanı Ajay Bhatt tarafından geliştirilmiş bir protokol türüdür. USB 1.0 ve daha sonraları USB 1.1 Modeli ile geliştirilmiştir. 2000 li yıllardan sonra USB 2.0 protokolü çok uzun yıllar boyunca kullanılmıştır. Günümüzde ise USB 3.0 sürümü piyasaya yayılma sürecindedir. USB'nin bu gelişim sırasında geçirdiği değişimler ile ilgili bilgi verecek olursak;
- USB 1.0 - 12Mbit/saniye
- USB 2.0 - 480Mbit/saniye
- USB 3.0 - 4800Mbit/saniye
Piyasada şu anda çok sınırlı sayıda USB 3.0 desteği sunan cihaz bulunmaktadır. USB ile ilgili elektronik detaylara kabaca bakacak olursak;
Çalışma voltajı 4.4 ile 5.25 Volt arasında olup 100 mA lik bir akım gereksinimi duymaktadır. Tabi ki bu değerler kullanılan elektronik ürünün yapısına göre değişebilir fakat temel karakteristik yukarıda verdiğimiz şekildedir. USB arabirimlerinde kullanılan kabloları iç dirençleri ve boyutları çok önem teşkil etmektedir. Uzun ve iç direnci yüksek yapılı kablolar veri kayıplarına dolayısıyla iletişimde aksamaya yol açabilir. Aşağıdaki resimde Erkek ve Dişi USB soket uçları gözüküyor
[h=2]USB ve Teknolojik Ürünler[/h]
İlk yapıldığında bilgisayarları birbirine bağlamak amacı ile kullanılan bu protokol daha sonraları yüzlerce farklı ürün modelinde kullanılır hale geldi. Bunlardan en temel olanlar;
» Bilgisayarlar
» Cep Telefonu
» Depolama Aygıtları - Flash ve Harici Harddisk
» Printer - Yazıcı
» Scanner - Tarayıcı
» Mikrofon
» Joystick
» Uçuş Simulatörü
» Dijital Kamera
» Web Kamerası
» Elektronik veri Aktarım Cihazları (Mikroişlemci Kartları)
» ADSL Modem
» Dial Up Model
» Ses Sistemleri
» Televizyon
» Laptop
» Cep Bilgisayarları
» Ağ Bağlantıları
» Klavye Mouse
» Bluetooth Aygıtları
» PDA
» DVD Sistemleri
» LED Televizyonlar
Bunların dışında daha sayamadığımız onlarca ürün segmenti bulunmaktadır.
Kullanılan cihazın yapısına göre 3 Farklı model ve bu modellerin değişik şekilleri ile karşımıza çıkan USB bağlantı birimi hayatımızın tamamen içinde diyebiliriz. Aşağıdaki fotoğrafta bu arabirimlerin resimlerini görebilirsiniz.
Yukarıdaki resim hakkına bilgi verecek olursak. Type A ve Type B yani bir ve iki numaralı türler Standart modeldir.Büyük boyutlu ve yer sıkıntısı olmayan cihazlarda kullanılır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi hepsini görevi aynı olmakla beraber aralarındaki tek fark fiziksel olarak boyut avantajı sağlamalarıdır. Standard türün bacak bağlantılarına bakacak olursak (Bacak Numarası - Elektronik Konum - Renk - Görev Sıralaması ile);
1.) - VCC - Kırmızı +5 V
2.) D- Beyaz Data –
3.) D+ Yeşil Data +
4.) GND - Siyah Toprak
Mini A ve Mini B ise daha küçük boyutlu cihazların USB ara yüzüne sahip olabilmeleri için tasarlanmıştır. Bu grupların içine PDA, Cep telefonu, Fotoğraf Makineleri gibi cihazlar girebilir
Mikro A ve Mikro B Pin türü ise daha ince ve daha küçük gereksinimlere sahip olan cihazlar için tasarlanmıştır. Bu gruba da daha farklı cep telefonları veya küçük elektronik aletler girebilir. Aşağıdaki resimde ise yukarıda bahsettiğimiz Standart A tipi ve B tipi Konektörler görülmektedir.
[h=2]USB Hub (Çoklayıcı ve Sürücüler)[/h]
Daha önceden de bahsettiğimiz gibi USB kabloları belirli bir mesafeye kadar veri kaybı olmadan veri iletimi sağlar bu mesafeler birkaç metreden daha fazla değildir. Bu nedenle Belirli aralıklarla USB Hub adı verilen cihazlar kullanılarak sinyal güçlendirilir ve daha uzun mesafelere taşınması sağlanır.
Bu aygıtların bir diğer görevi ise yine yukarıda bahsettiğimiz USB pin formatlarını birbirine çevirerek bize büyük esneklik sağlar. Elimizde kablosu olup da kabloyu desteklemeyen bir cihaz olması USB ara yüzümüzün kullanılmasın engeller. Oysaki Hub gerekli teknik yapıya sahip olduğu zaman bize bu çevrim işini kolayca yapabilir. Mesela Type A dan Type B ye çevrim yapılabilir. Bu işi yapan bir diğer aygıta da Adaptör denir. USB adaptör prot çevrim işini yapan asıl aygıttır.
Yukarıda standart bir USB Hub resmini görebilirsiniz. USB Hubların bir diğer görevi ise sahip olduğumuz bilgisayar veya cihazdaki usb port sayısı yetersiz kaldığı zaman çoklama işin yapmasıdır. Yani bir giriş 5 çıkış gibi. Elimizde web kamera, flash bellek, pirnter ve cep telefonunun aynı anda kullanmamız gerekiyor ve PC - Bilgisayarımızda sadece 2 Port var ise işte bu noktada USB Hub yardımımıza koşabilir.
[h=3]USB Standardı[/h]
USB ilk çıktığı zaman port karmaşası ve destekleme sorunu olmaması açısından dünya teknoloji devler kendi aralarında bir uyum anlaşması imzalayarak USB portlarına standart getirmişlerdir. Bu firmalardan bazıları; Intel, Apple, IBM, Sony Microsoft, Hewlett-Packard, NEC, Asus. Bu nedenle günümüzde bir USB port sorunu yaşanmamaktadır.
[h=2]USB Port ile ilgili sıkça sorulan Sorular[/h]
USB 2.0 ile 3.0 Arasındaki fark nedir? USB 2.0 Maksimum 480 Mbit/saniye ile veri transferi yaparken USB 3.0 4800Mbit/saniye veri transferi yapabilmektedir. En temel anlamda aralarındaki bağlantı hızı farkı 10 Kat civarındadır. Buda aynı boyuttaki evriyi çok daha çabuk atabilmemizi sağlar
USB Cihazlar için Driver Gereklimidir? Evet kesinlikle Driver (Firmware) gereklidir. Cihazların birbirlerini tanıması ve aktarılan verilerin birbirine uyum sağlaması son derece önemlidir.
USB Port Neden Çok Popüler? Büyük firmaların aralarındaki anlaşma ile ortak bir standart yapı mevcut. Bu nedenle yüz binlerce farklı elektronik üründeki usb bağlantıları birbirini tanıyabilir şekilde ayarlanıyor. Bu ortak havuzun oluşturduğu güç USB'nin bu kadar popüler olmasını sağlıyor.
USB Portu Bilgisayarda Nerede Bulunur? En hızlı bulabileceğiniz nokta arka taraftaki anakartın üstüdür. Neye benzediğini yukarıdaki resimde görebilirsiniz. Bunların dışında kasaların yan ve ön taraflarına da ek USB portları konulmaktadır.
USB'de Kaç tane pin kullanılır? Yapısına göre 4 veya 5 tane kullanılır. Yukarıda bu pinleri nasıl konumlandığını ve ne işe yaradığını görebilirsiniz.
USB ara yüzü ile Seri Port Arasındaki Farklar Nelerdir? Seri port olarak bilinen RS232 çok çok daha yavaş ve eski bir protokoldür. Artık kullanılmamaktadır. Daha fazla sayıda pin yapısı ve daha kısa kablo yapısı destekletmedir.
USB ne kadar enerji harcar? Bu usb üzerinde kullanılan cihazla ilgili bir kavramdır. Fakat maksimum 9 W düzeyinde bir enerji harcayabileceğini söyleyebiliriz.